پایین بودن یا از دست دادن تمرکز چه دلایلی داره؟
در کل از بین رفتن تمرکز معمولا دو دلیل کلی داره: دلایل داخلی و دلایل خارجی.
_ دلایل داخلی از بین رفتن تمرکز
خستگی، استرس یا فشارهای روحی و عصبی از جمله دلایل از بین رفتن تمرکز به حساب میان. یکی دیگه از عواملی که باعث از بین رفتن تمرکز میشه پرش ذهن هست که البته خود پرش ذهن می‌تونه به خاطر فشارهای عصبی ایجاد بشه.یکی دیگه از دلایل داخلی از بین رفتن تمرکز، صحبت با خود هست. اکثر آدم‌ها صحبت‌های درونی دارن. اما گاهی اوقات این صحبت‌های درونی بیش از حد میشه و باعث میشه تمرکز آدم از بین بره.
_ دلایل خارجی از بین رفتن تمرکز
ارتباط ما با دنیای اطرافمون به طور کلی از طریق ۳ کانال برقرار میشه : کانال‌های دیداری، شنیداری و لمسی. بنابراین تمرکز ما از طریق هر کدوم از این کانال‌ها می‌تونه از بین بره.
برای اینکه متوجه بشید این کانال‌های ارتباطی چطور روی تمرکز ما تاثیر گذار هستن بحث رو با چند مثال ادامه می‌دیم:
فرض کنید توی دفتر کار یا خونه مشغول انجام کار هستید و به هر دلیلی شخص یا اشخاصی شروع میکنن به رفت و آمد جلوی شما. همین رفت و آمد تمرکز شما رو به هم میزنه. این بهم خوردن تمرکز از طریق کانال ترجیحی دیداری اتفاق می‌افته.
صداهایی مثل رفت و آمد ماشین یا صدای موسیقی از طریق کانال ترجیحی شنیداری روی تمرکز شما اثر میذاره. بعضی افراد هم هستند که با تغییر دما، مثلا گرم شدن هوای محلی که دارن کار میکنن، یا در صورتی که صندلی‌شون راحت نباشه تمرکزشون رو از دست میدن. این افراد هم تحت تاثیر کانال ترجیحی لامسه تمرکزشون بهم می‌خوره.
حالا چطور تمرکز خود را افزایش دهیم؟
حالا که دلایل از بین رفتن تمرکز رو به طور کامل بررسی کردیم، به سادگی میشه گفت برای بالابردن تمرکز باید دلایل از دست دادن تمرکز رو از سر راه برداریم.
تکنیک اول : شرطی سازی
همون طور که گفتیم استرس یا فشارهای روحی و عصبی می‌تونه باعث بشه تمرکزمون رو از دست بدیم.شرطی سازی بدن یکی از تکنیکهای قوی و کاربردیست که در اون مثلا می‌تونید هر وقت انگشت اشاره و شست خودتون رو بهم فشار می‌دید، یک خاطره خوب براتون یادآوری بشه و به آرامش برسید.
تکنیک دوم : گسترش محدودیت‌ها
گاهی اوقات موقع کار یا مطالعه حس می‌کنید ذهنتون آشفته است و دیگه نمی‌تونید تمرکز کنید ، درست در این لحظه سعی کنید که خودتون رو مجبور کنید چند دقیقه دیگه به کار یا مطالعه ادامه بدید. مثلا چیزی حدود ۱۵ دقیقه.
در این تکنیک سعی کنید اهداف قابل دسترس برای خودتون تعیین کنید. مثل تموم کردن صفحه‌ای که در حال مطالعه کردنش هستید. اگه مثلا تصمیم بگیرید برای گسترش محدودیت خودتون تا انتهای اون فصل از کتاب رو مطالعه کنید احتمالا موفق نمی‌شید.
در واقع با این تمرین شما استقامت ذهن خودتون رو افزایش می‌دید و به مرور ضمیر ناخودآگاهتون باور می‌کنه که می‌تونه از محدودیت‌هایی که داره عبور کنه.
تکنیک سوم : تمرکز روی یک مورد
سعی کنید دغدغه‌های فکری‌تون رو اولویت دهی کنید
گاهی اوقات ما تمرکزمون رو به خاطر درگیری فکری زیادی که داریم از دست می‌دیم. در واقع شاید بشه گفت ذهنمون زیاد از حد شلوغ میشه و فکرهایی که داریم توی ذهنمون قطار میشه.برای افزایش تمرکز در این حالت باید سعی کنیم دغدغه‌های فکری‌مون رو اولویت دهی بکنیم. یعنی یکی از دغدغه‌های ذهنی‌مون رو انتخاب بکنیم و بقیه‌ی مواردی که ذهنمون رو درگیر کرده کنار بذاریم.
تو این روش شما خودتون باید یکی از فکرهایی که تو ذهنتون قطار شدن و دارن به فکرتون هجوم میارن رو انتخاب کنید. وقتی یکی از فکر‌هاتون رو انتخاب کنید و درباره‌اش به جمع بندی برسید، دیگه ذهنتون بین افکار مختلف سرگردان نمیشه. با این روش هم می‌تونید تمرکزتون رو افزایش بدید و هم اینکه مشکل پرش ذهن رو حل کنید.
تکنیک چهارم: حذف عوامل حواس پرتی
سعی کنید ذهنتون رو برای متمرکز بودن پرورش بدید
نه اشتباه نکنید! منظورمون این نیست که عواملی که باعث عدم تمرکز میشه رو از بین ببرید یا مثلا محل کار خودتون رو عوض کنید. خیلی‌ها فکر میکنن اگه تو محل کارشون سر و صدای ماشین زیاد هست، بهتره محل کارشون رو عوض کنن. بله شاید بتونید این کار رو انجام بدید و از شر سر و صدای ماشین‌ها خلاص بشه. اما آیا می‌تونید مانع زنگ خوردن تلفن هم بشید؟ می‌تونید مانع حرف زدن تمام همکاراتون بشید؟ می‌تونید کاری کنید که رییس‌تون وسط کار صداتون نکنه؟ قطعا نه!
پس چطوری میشه عوامل حواس پرتی رو حذف کرد؟ شاید دیده باشید که برای اسب‌ها از چشم بند استفاده میکنن تا در مسیر مستقیم حرکت کنن. این کار برای این انجام میشه که اسب فقط مسیر مستقیم رو ببینه و چیزهای دیگه‌ای که در اطراف مسیر هستن حواسش رو پرت نکنه. ما هم باید برای ذهن خودمون از چشم بند استفاده کنیم. هر وقت عواملی که حواسمون رو پرت میکنن دست به کار شدن، باید تلاش کنیم ذهنمون روی کاری که داره می‌کنه متمرکز بمونه.
قطعا وقتی تازه شروع به استفاده از این تکنیک می‌کنید اصلا نتیجه‌ای نمی‌گیرید. یعنی مطمئنا حواستون پرت میشه. اما ناامید نشید. تلاشتون رو ادامه بدید. هر وقت چیزی باعث حواس پرتی شد می‌تونید دست‌های خودتون رو مشابه همون چشم بند اسب‌ها ، بطور استعاره ای کنار چشم‌هاتون بذارید تا به این ترتیب به ذهنتون یادآوری کنید که باید متمرکز بمونه.
تکنیک پنجم : استراحت کنید!
گاهی اوقات به ذهن خودتون استراحت بدید
ما همه انسان هستیم و باید قبول کنیم که توان و ظرفیت ما محدود هست. پس باید به موقع به خودمون استراحت بدیم. اگه یادتون باشه اوایل بحث گفتیم که خستگی یکی از عوامل از دست دادن تمرکز هست. پس به ذهنتون، به موقع استراحت بدید.
تکنیک ششم: تنوع
مغز ما مثل کامپیوتر نیست. کامپیوتر نیاز به انگیزه و تنوع نداره. شما می‌تونید یک محاسبه فوق‌العاده پیچیده رو به یک کامپیوتر بدید و حتی چند روز بعد جواب رو ازش دریافت کنید. اما مغز ما انسان‌ها نیاز به تنوع داره. اگه مجبورید یک روز تمام روی یک مورد مشخص کار کنید ذهنتون خسته میشه. احتمال خطا و کاهش تمرکز در این حالت بالا میره. پس بهتر هست برای اینکه تمرکزتون افزایش پیدا کنه به تنوع تو کاری که دارید انجام می‌دید اهمیت بدید.
همه انسان‌ها وقتی یک کار تکراری رو انجام میدن تمرکزشون به مرور کمتر میشه.
دیدگاه خود را بنویسید